BOSNA HERSEK
TARİHİ BİLGİLER
Bosna-Hersek’te insan yaşamı Üst Paleolitik çağında görülmeye başlanmıştır. Hint-Avrupa halklarının ulaşmasının ardından İlirya ve Kelt uygarlıkları bölgeye yerleşmiş.
12 yüzyılda kurulmuş olan Bosna Banlığı’nı takip eden Bosna Krallığı, 1463’te Osmanlı İmparatorluğu tarafından yıkılmış ve Bosna-Hersek 19. yüzyıl sonlarına dek Osmanlı hakimiyetinde kalmıştır.
Bosna-Hersek, II. Dünya Savaşı sonrasında Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturan federe cumhuriyetlerden biri oldu.
Yugoslavya’nın dağılması ile 1992’de bağımsızlık ilan eden Bosna-Hersek ile bağımsızlık karşıtı Sırplar üç yıl sürecek Bosna Savaşı’na sürüklendi. Savaş 1995’te imzalanan Dayton Antlaşması ile sona erdi.
NÜFUS
Nüfusu yaklaşık 3,3 milyondur.
Başkent Saraybosna’nın nüfusu yaklaşık 600 bin’dir.
COĞRAFİ BİLGİLER
PARA BİRİMİ
Para birimi Bosna Hersek Markı’dır.
GEZİLECEK YERLER
SARAY BOSNA
Başçarşı
16 yüzyılda Osmanlı hakimiyetinde Saray Bosna’nın merkezinde kurulan çarşıdır.
Gazi Hüsrev Bey Camii ve türbesi Bakırcılar Çarşısı, Sebil, Saat kulesi gibi Osmanlı dönemi yapıların bol olduğu Başçarşı modern Ferhadiye Caddesi’ne bağlanmaktadır.
Başçarşı’da yer alan Sebil turistler arasında da çok popüler bir nokta.
Gazi Hüsrev Bey Camii Bosna Sancak Beyi Gazi Hüsrev Bey tarafından 1531 yılında Mimar Sinan’a inşa ettirilmiştir.
Gazi Hüsrev Bey Camisi’nin yanında bulunan 30 metrelik Saat kulesi Gazi Hüsrev Bey Vakfı’nın desteği ile 17. yüzyıla yapılmaya başlanmış ancak yangın nedeniyle büyük bir hasar gören kulenin yeniden restore edilmesi 18. yüzyılda olmuş.
Başçarşı’nın girişinde yer alan “Bakırcılar Çarşısı” görülmeye değer noktalardan.
Latin Köprüsü
I. Dünya Savaşının başlangıcı kabul edilen Avusturya Arşidükü Franz Ferdinand ve eşi Prenses Sophie’nin suikastı 28 Haziran 1914 yılında bu köprüde gerçekleşmiştir.
Osmanlı imparatorluğunun bölgede zayıflamasının ardından Avusturya-Macaristan imparatorluğu, Bosna-Hersek’te güç elde etmişti. Ancak önemli bir Sırp grubu bu bölgeyi kendi sınırları içinde kabul ediyordu.
Avusturya-Macaristan Veliahtı Franz Ferdinand’ın bölgedeki hakimiyetini sağlamlaştırmak için gerçekleştirdiği Saray Bosna ziyareti sırasında “Genç Bosna” adlı örgüte mensup 4 kişilik grup Avusturya-Macaristan Veliahtı Franz Ferdinand ve eşine suikast girişiminde bulunmuş. Bu ekipteki Gavrilo Princip ise suikastı gerçekleştirmiştir.
Milli Kütüphane
İçinde yaklaşık olarak 2 milyon kitabın olduğu söylenen kütüphane 1990’lı yıllarda yakılmış.
Umut Tüneli
1992 ile 1995 yılları arasında Sırplar ve Boşnaklar arasında çıkan savaş sırasında Saray bosna tam bir kuşatma altında kalmış.
Gıda, yaralı taşıma, insani yardım ve cephanenin şehre ulaştırılması gibi amaçlarla 1 m. genişliğinde, 160 cm. yüksekliğinde ve 800m. uzunluğundaki tünel Saray Bosna halkı tarafından kazılmıştır.
Bu tünel Saraybosna’yı kuşatma altında olmayan tek nokta olan Saraybosna Uluslararası Havalimanı’na (Birleşmiş Milletler kontrolünde ) bağlamaktadır.
Kolar ailesine ait evden başlayan tünelin yapılması 4ay 4 gün sürmüş ve 1996 yılından müzeye dönüştürülmüştür.
Savaş döneminde günde ortalama 1000 kişi tüneli kullanmış.
Saraybosna Katedrali
Bosna-Hersek’teki en büyük katedraldir.
Yellow Bastion
Yellow Bastion yani Sarı Kale Saraybosna manzarası ve günbatımı seyretmek için güzel bir nokta.
Ferhadiye Caddesi
Başçarşı’nın hemen bitiminde yer alan Ferhadiye Caddesi’nde binaların büyük bir çoğunluğu Avusturya-Macaristan döneminde yapılmış. Restoranlar, kafeler, barlar da sık aralıklarla birbiri ardına sıralanmış. Caddede Saraybosna Katedrali ve Sönmeyen Ateş Anıtı bulunuyor.
Sönmeyen Ateş Anıtı
Ferhadiye Caddesi’nin başında bulunuyor
1946 yılında yapılan bu anıt, İkinci Dünya Savaşıda ölen askeri ve sivil kurbanlara adanmıştır. Anıt, Saraybosna’nın Nazi Almanyası ve Faşist Hırvatistan Devleti tarafından dört yıllık işgalinden kurtarılmasının bir sembolü niteliğindedir.
Hünkar Camii
15 yüzyılda İshak Bey tarafından yaptırılan Hünkar Cami kentin en eski yapılarından biridir.
İnat Evi
Avusturya-Macaristan İmparatoru’nun 20. yüzyılda Miljacka Nehri’nin kenarındaki evleri yıkma girişimine karşı bir evin sahibi direnmiş. Evinin yıkılmasına ancak binanın aynısının olduğu gibi nehrin öteki kenarına yaptırılmasıyla izin vereceğini söyleyen inatçı ev sahibi sonunda istediğini almış.
Ev şu anda restoran olarak kullanılıyor. Evin kapısında ise “Bir zamanlar nehrin öteki tarafındaydım ama inadına bu yana taşındım. “ yazıyor.
Svrzo’nun Evi
Osmanlı döneminde kullanılan eşyaların sergilendiği bir konak.
Sırp Ortodoks Katedrali
1863-1868 seneleri arasında yaptırılmış olan Sırp Ortodoks Katedrali Balkanlardaki en büyük dini yapılardan biri olma ünvanına sahip.
Gallery 11/07/95
Srebrenica Katliamı’nın multimedya ile yansıtılmaya çalışıldığı bu müze 2012 yılında açılmış.
Bosna Hersek Ulusal Müzesi
Sanat ve doğa tarihinden coğrafyaya, tarihten, edebiyata kadar çok çeşitli kategorilerde zengin içerikli koleksiyonlar sunan müze.
War Childhood Museum
Savaşları bir de çocukların gözünden görmek için 2017 senesinde kurulan müzeler.
Saraybosna Gülleri
Yaklaşık 3,5 yıl boyunca süren savaşın bıraktığı havan topu izleri bazı noktalarda kırmızıya boyanmış ve bunlara “Saraybosna Gülleri” denmiş.
Vrelo Bosne
Merkeze yakın olan bu parka gidip zaman geçirmek hoş bir anı olacaktır.
Trebevic & Teleferik
Sebil Çeşmesi’ne yaklaşık 300-400 metre mesafedeki teleferik ile çıkabileceğiniz bu tepeden Saraybosna’yı seyredebililirsiniz.
MOSTAR
Hersek bölgesinin en büyük şehri ve Bosna-Hersek Federasyonu’na bağlı Hersek-Neretva Kantonu’nun idarî merkezi olan şehir Hersek’in başkentidir
Nüfusu 105.000’dir.
Mostar Köprüsü
Neretva nehri üzerine Mimar Sinan’ın öğrencisi Mimar Hayreddin tarafından 1566 yılında inşa edilmiştir.
Boşnak Hırvat savaşları sırasında bir tarafından diğer tarafına kimlik kontrolü ile geçilen köprü 9 Kasım 1993’te Hırvat güçleri tarafından yıkılmış.
23 Temmuz 2004’te köprü yeniden yapılmış, 2005’te UNESCO tarafından Dünya Mirası ilan edilmiş.
24 metre yüksekte 30 metre uzunluğunda, 4 metre genişliğinde olan Mostar Köprüsü, dönemine göre gelişmiş bir teknolojiyle inşa edilmiş.
Tara Kulesi
Mostar Köprüsü’nün doğu ucunda yükseliyor. 3 metre kalınlığında duvarlara sahip kulenin alt katı, Osmanlı döneminde hapishane olarak kullanılmış.
5 katına çıkarsanız, kent manzarasının tadını doyasıya çıkartabilirsiniz.
War Photo Exhibition
Tara Kulesi’ni ziyaretiniz sırasında inceleme fırsatı bulacağınız War Photo Exhibition, 1992 yılında foto muhabir olarak Bosna Hersek’e gelen Yeni Zelanda doğumlu Wade Goddard’ın çektiği karelerden oluşuyor.
Koski Mehmet Paşa Camii
1618 yılında inşa edilmiş
Mostar Köprüsü’nden kuzeye doğru 150 metre kadar yürümek gerekiyor.
Müslüm Bey Konağı
Müslüm Bey Konağı, 17. yüzyılın sonlarında inşa edilmiş olan bu konağın bir bölümü şu anda otel olarak kullanılıyor.
Biscevica Evi
1635 yılında inşa edilmiş.
Karagöz Bey Camii
Kurşun çatılı ve ahşap verandalı bu cami Mimar Sinan gözetiminde 1557 yılında yapılmış.
Eğri Köprü
1558 yılında yapılan ancak yine savaş sırasındaki saldırılar nedeniyle zarar gören köprü, 2000 yılında yaşanan sel felaketinde tamamen yıkılmış. UNESCO’nun girişimleri ve Lüksemburg’un para desteği ile aslına uygun olarak yenilenmiş.
Blagay Tekkesi
16 yüzyılda Bektaşi Tekkesi olarak kurulan dini mekân, Osmanlı’nın bölgede güçlenmesini sağlamış.
Saat Kulesi
Yüksekliği 15 metre olan tarihi yapının 250 kilogram ağırlığındaki çanı, Ali Paşa tarafından 1838’de Zadar’dan sipariş edilmiş.
ULAŞIM
Kotor’dan Saray Bosna yada Mostar’a ( aynı otobüs ) sabah 07:40’da otobüs var. Yolculuk 5 saat sürüyor.
Mostar ile Saray Bosna arası trenle ulaşım 2 saat sürüyor ( otobüs ise 3 saat sürüyor)
Mostar ile Saray Bosna arası Sabah 06:30 ve akşam 17:00’de tren var.
Saray Bosna ile Mostar arası Sabah 07:15 ve akşam 16:40’da tren var.
Saray Bosna’dan Belgrad’a gitmek için “ Doğu Otobüs Terminali”ne gitmeniz gerekiyor. Terminal “Dubrinja” bölgesindeki son durağın hemen yanı. Biz 31 A numaralı otobüsü ve 103 numaralı elektrikli otobüsü kullandık. Ancak bulunduğunuz yere göre “Dubrinja” ya giden otobüsler buraya gidecektir.
Umut Tüneline direkt otobüs yok ancak Otobüs ile “Dubrinja” son durağa gidip oradan Umut tüneline yürüyerek 20 dakika sürüyor.
FİYATLAR
Umut tüneli giriş 10 KM.
Kotor Mostar otobüs ücreti 26 Euro ( bagaj içinde ekstra 1 euro alınıyor)
Mostar Saray Bosna arası Tren 15 KM. otobüs 16 KM.
DÜŞÜNCELER / DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Mostar’da Mostar köprüsü ve Eğri Köprü görülmeye değer onun haricinde Blagay Tekkesi güzel görünüyor ancak ulaşım sıkıntılı olduğu için biz gidemedik.
Mostar’da Döviz bürosu bulamadık, %10 komisyon ile kuyumcuda biraz euro bozdurduk.
Mostarda börek yedik ancak kötüydü, Böreği Saray Bosnada yemekte fayda var.